
روایت اول) معاویه در مسجد، بالای منبر به امیرالمؤمنین(ع) و فرزندش امام حسن(ع) جسارت کرد. امام مجتبی(ع) که در مسجد حاضر بود در پاسخش فرمود: «خداوند از میان ما دو نفر، آن را که گمنامتر، کممنزلتتر و در گذشته و حال شرورتر و در کفر و نفاق دینرینهتر است، لعنت کند». حاضران در مسجد آمین گفتند/ ابن ابی الحدید بعد از نقل این داستان روایت کرده که يحيى بن مَعين (رجالشناس برجسته اهل سنت) نیز گفته است: «من هم آمین میگویم» و خود نیز در ادامه با گفتن آمین، معاویه را لعنت کرده است. (ابن ابی الحدید معتزلی، شرح نهج البلاغه، ج16، ص47)
روایت دوم) نقل است صحابی بزرگ پیامبر(ص)؛ عمار یاسر در خطبه ای فرمود: با معاویه بجنگید و او را لعنت کنید. (ابن ابی الحدید معتزلی، شرح نهج البلاغه، ج16، ص30 و بنگرید: نصربن مزاحم، وقعة صفین، ص214 و نیز تاریخ طبری، ج4، ص8)
روایت سوم) روایاتی منقول از پیامبر خدا(ص) درباره معاویه بن ابوسفیان:
«اگر معاویه را بر منبر دیدید، او را بکشید»/«معاویه در جهنم است»/«معاویه و پدرش و برادرش ملعون است»
و زمانی ابوسفیان سوار شتری بود، معاویه و برادرش او را از جلو و عقب شتر همراهی میکردند. رسول خدا(ص) فرمود: «خداوند سواره، جلودار و عقبدار او را لعنت کند» (انساب الاشراف بلاذری، ج5، ص128- تاريخ طبري، ج8، ص186)
ویژگی های برجسته معاویه بن ابوسفیان:
1. شراب خواری در دوره خلافت
بُرَیده اسلمی گوید که بر معاويه داخل شدم. او ما را بر فرشی نشاند و (به دستور او) طعام آوردند و خورديم و سپس شراب آوردند و معاويه شراب نوشيد و (جامی از آن) به پدرم تعارف کرد. پدرم گفت: بعد از آن که رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) شراب را حرام کرد، تاکنون شراب نخورده ام. «مسند احمد بن حنبل، ج5، ص347». هیثمی این خبر را صحیح دانسته، ولی از افشای بیشتر شخصیت معاویه خجالت کشیده و گفته است: «فى كلام معاوية شئ تركته» «هیثمی، مجمع الزوائد، ج5، ص42».
2. ارسال شراب برای معاویه در دوره امارت
عبدالرحمان بن سهل انصاری در زمان خلافت عثمان و حاکمیت معاویه بر شام، مشک های شراب معاویه را پاره کرد. خبر به معاویه رسید، گفت: او پیر شده و عقل از دست داده است. عبدالرحمان سوگند یاد کرد که عقل از دست نداده ام، رسول خدا(ص) ما را از نوشیدن شراب (خمر) منع کرده است. «ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج24، ص340».
ابن عساکر در همان صفحه، خبر بالا را به دو شکل روایت کرده در یکی نام معاویه آمده و در دیگری نام معاویه سانسور شده و بجای آن «فلان» آمده است که نشان می دهد، کسانی خوش نداشته اند که بدی های معاویه برای دیگران آشکار شود. همچنین بنابر روایتی دیگر، کاروانی در شام از کنار عبادة بن صامت گذشت و دریافت که بار شتران، شراب است که برای فلانی (معاویه) خریده شده است. عباده مشکهای شراب را پاره کرد. ابوهریره به عبادة بن صامت گفت: به معاويه چکار داری؟ عباده گفت: با رسول خدا(ص) بیعت کردهایم تا امر به معروف و نهى از منكر كنيم و ... از سرزنش دیگران هراس نداشته باشیم. «ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج26، ص198-198. ».
3. تجارت بت
معاویه مجسمههایی از مس (بت) برای فروش به سند و هند میفرستاد. شخصی به نام مسروق گفت: اگر مطمئن بودم که معاويه مرا بدون شكنجه میکشد، این کشتیها را غرق میكردم (بت ها را از بين مىبردم)، اما مىترسم که معاويه اول مرا شکنجه کند و سپس بکشد. به خدا قسم! نمى دانم معاويه از قيامت ناامید شده و می کوشد تا دنيا را از دست ندهد يا كارهای بدش را شايسته می پندارد؟«انساب الاشراف بلاذری، ج5، ص 130.»
4. پرخوری
ابوذر غفاری، صحابه رسول خدا(ص) خطاب به معاویه گفت: ای معاویه! رسول خدا(ص) تو را لعنت کرد و چندین مرتبه نفرین نمود که سیر نشوی. رسول خدا(ص) فرمود: خدایا او را لعنت کن و او را جز با خاک سیر نگردان. پرخوری معاویه چنان شهرت یافت، که ضرب المثل شد و گفتند: رفیقی دارم که شکم او مثل هاویه است (هاویه نام یکی از طبقات جهنم است که از پذیرش کفار سیری ندارد) گویا معاویه در اندرون هاویه قرار دارد:«ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج8، ص257-258».
5. ترک احکام فقهی از روی هوا و هوس
ابن عباس در عرفات مشاهده کرد که مردم از ترس معاویه تلبیه نمیگویند. از این رو، ابن عباس از خیمه خود بیرون آمد، تلبیه گفت و افزود: «اگر چه معاویه بدش آید. خداوند آنان را لعنت کند، که سنت رسول خدا(ص) را به دلیل دشمنی با علی(ع) ترک کردند.« نسائی، السنن الکبری، ج5، ص113. حاکم نیشابوری در کتاب المستدرک، ج1، ص465، این خبر را صحيح شمرده است».
:: موضوعات مرتبط: ناگفته های تاریخی

ن : حميد